Instellingen op afstand van het Rijk

Een groot deel van het rijksbeleid wordt niet uitgevoerd door ministeries of agentschappen van een ministerie, maar door instellingen op afstand van de rijksover­heid.  Veel van deze instellingen worden gedeeltelijk of geheel betaald met publiek geld. Om hun taken uit te voeren krijgen ze bijvoorbeeld geld van de rijksoverheid of geld via premies voor sociale zekerheid en zorg. Er zijn verschillende typen instellingen op afstand. Een grote groep organisaties vormen de zogenoemde rechtspersonen met een wettelijke taak. De Algemene Rekenkamer kan bij deze instellingen onderzoek uitvoeren om na te gaan of het publieke geld volgens afspraak is besteed en of publieke taken goed worden uitgevoerd.

Recente onderzoeken

Zicht op revolverende fondsen van het Rijk (2019)

De hoofdvraag van dit verkennende onderzoek is: ‘Hoe ziet het landschap van revolverende fondsen van het Rijk eruit en hoe vindt sturing en verantwoording plaats over het publieke geld dat in deze fondsen is ondergebracht?’ Omdat een centraal overzicht ontbreekt, hebben we eerst onderzocht hoeveel revolverende fondsen, ook wel revolverende instrumenten genoemd, er op rijksniveau zijn en hoeveel publiek geld daarin is ondergebracht. Daarnaast besteden we aandacht aan de vraag wat de specifieke kenmerken van revolverende fondsen voor consequenties hebben voor de sturing daarvan en de verantwoording over het publieke geld daarin.

Grip op gegevens: het stelsel van basisregistraties voor burgers en bedrijven (2019)

Gegevens uit basisregistraties gaan over onze identiteit, ons inkomen, ons bedrijf, ons huis en onze auto - om enkele voorbeelden te noemen. Op basis van deze gegevens kent de overheid subsidies en toeslagen toe, spoort zij fraude en misbruik op en heft zij belastingen. Ook zijn de gegevens belangrijk in het economisch verkeer: mede op basis van deze gegevens worden huizen en auto’s gekocht en verkocht, en wordt de betrouwbaarheid van een handelspartner vastgesteld. Dit (her)gebruik van gegevens, ook wel datagedreven of data-geïnformeerd handelen genoemd, neemt alleen maar toe. Niet alleen bij de overheid, maar ook in het bedrijfsleven. En dat roept de vraag op in hoeverre de mensen op wie die gegevens betrekking hebben, grip hebben op het verzamelen, gebruiken en hergebruiken van ‘hun’ gegevens.

Hilversum in beeld; Doelmatigheid bij de publieke omroep (2019)

NPO kan zijn wettelijke taak om te zorgen voor doelmatige uitgaven voor omroepprogramma’s niet waarmaken. Jaarlijks ontvangt NPO €850 miljoen aan publieke middelen uit de OCW-begroting, maar de organisatie heeft weinig inzicht of ‘Hilversum’ dat publiek geld doelmatig besteedt. Zo luidt de hoofdconclusie uit onderzoek dat de Algemene Rekenkamer heeft gedaan naar de doelmatigheid bij de publieke omroep.