Strategische keuzes: vertrouwen in verantwoording

De Algemene Rekenkamer gaat haar onderzoek nadrukkelijker doen vanuit het perspectief van burgers en bedrijven. Meer dan voorheen wil de onafhankelijke controleur van de inkomsten en uitgaven van het Rijk ook een oordeel gaan geven over doelmatigheid en doeltreffendheid van beleid. En: IT en databeheer krijgen een prominentere plek, onder andere in het jaarlijkse verantwoordingsonderzoek. Dat staat in de nieuwe strategie van de Algemene Rekenkamer voor de periode 2021-2025.

Relevantie: burgers en bedrijven als vertrekpunt

De onderzoeken die de Algemene Rekenkamer in de komende strategische periode wil uitvoeren nemen de (uitvoerings)praktijk van beleid vaker als uitgangspunt en worden nadrukkelijker verricht vanuit het perspectief van burgers en bedrijven. Problemen bij de uitvoering van beleid laten zien dat de overheid bij de beleidsuitvoering soms kraakt en piept in haar voegen. Voorbeelden daarvan zijn de toeslagen, de verouderde IT-systemen van de Belastingdienst, de problematische afgifte van rijbewijzen voor ouderen en de organisatie van de persoonsgebonden budgetten. In de communicatie over de onderzoeksresultaten wordt waar mogelijk duidelijk aangegeven wat het voor burgers betekent of publiek geld zinnig, zuinig en zorgvuldig is uitgegeven– of juist niet.

Fair oordelen

Meer dan voorheen gaat de Algemene Rekenkamer ook oordelen vellen over doelmatigheid (verhouding tussen kosten en resultaten) en doeltreffendheid (beleidsresultaten) van beleid. Het streven is om voor bewoordingen en vormgeving te kiezen die recht doen aan de context waarin de rijksoverheid haar werk doet. De oordelen zullen onafhankelijk en fair zijn.

IT en databeheer

De rijksoverheid blijkt soms nauwelijks in staat om de ontwikkelingen van de informatietechnologie bij te benen. De coronacrisis heeft nog maar eens bewezen dat ook voor de rijksoverheid goed functionerende IT doorslaggevend is voor de continuïteit van dienstverlening. In het jaarlijkse verantwoordingsonderzoek van de Algemene Rekenkamer krijgt IT en databeheer daarom een prominentere plaats. Als onderdeel hiervan worden de komende jaren ook de ontwikkeling van en de controle op inzet en gebruik van (zelflerende) algoritmes onderzocht.

Doelmatigheid

Ook zal er meer doelmatigheidsonderzoek worden verricht. Die onderzoeken richten zich op de vraag of ministers de juiste hoeveelheid geld inzetten om de gewenste resultaten te behalen en brengen in kaart of er ook andere (goedkopere) manieren zijn om hetzelfde te bereiken.