De Joint Strike Fighter (JSF of F-35) is een nieuw gevechtsvliegtuig, ontwikkeld en geproduceerd door de Verenigde Staten en 8 internationale partners. Nederland besloot in 2013 om de JSF aan te schaffen als opvolger van de F-16.
Er zijn 3 varianten van de JSF:
- een ‘gewone’ Conventional Take-Off and Landing (CTOL-)variant;
- een Short Take-Off and Vertical Landing (STOVL-)variant die verticaal kan opstijgen en landen;
- een Carrier Variant (CV) die geschikt is voor vliegdekschepen.
Het uitgangspunt van het programma is om één basisontwerp te ontwikkelen voor alle varianten. Op deze manier zouden de ontwikkel- en productiekosten per toestel zo laag mogelijk moeten blijven.
Het Nederlandse kabinet gaat ervan uit dat er in het JSF-programma uiteindelijk 4.500 JSF-toestellen geproduceerd worden. Of dat aantal gehaald wordt, is afhankelijk van hoeveel toestellen de partnerlanden én andere landen bestellen.
Nederland en de JSF
Sinds de jaren 90 van de vorige eeuw doet Nederland mee aan de ontwikkeling en productie van de JSF. De aanleiding voor het Ministerie van Defensie om deel te nemen aan dit Amerikaanse internationale programma was dat er een vervanger moest komen van het F-16 jachtvliegtuig van de luchtmacht. In 2013 besloot het kabinet 37 JSF-toestellen aan te schaffen om de F-16 te vervangen. Vanaf 2019 worden de toestellen geleverd. We hebben de belangrijkste mijlpalen in een tijdlijn geplaatst.
Mee-ontwikkelen/produceren en kopen
Met dit besluit heeft het Ministerie van Defensie twee rollen gekregen in het JSF-programma:
- als partner is het ministerie mede-ontwikkelaar, medeproducent en medeleverancier van de JSF;
- als koper van de JSF is het ministerie klant/afnemer van het programma.
De Algemene Rekenkamer en de JSF
De Algemene Rekenkamer doet sinds 2005 onderzoek naar de vervanging van de F-16 en de aanschaf van de F-35. We informeren de Tweede Kamer regelmatig over de uitkomsten van ons onderzoek.
Meest gestelde vragen
Ons bereiken veel vragen over de JSF. De meest gestelde vragen hebben we van een antwoord en uitleg voorzien.
Uitleg begrippen
Rond de JSF worden veel begrippen gebruikt die niet voor iedereen bekend zijn. We hebben een aantal belangrijke en veelgebruikte begrippen van een uitleg voorzien.
