Geld voor nieuwe snelfietspaden naar initiatieven die al waren gestart
De aanleg van nieuwe snelfietspaden draagt bij aan de overstap van auto naar fiets maar het effect had groter kunnen zijn. Provincies hebben een evenredige financiële bijdrage van het Rijk ontvangen. Er zijn snelfietspaden aangelegd die sowieso al zouden zijn gerealiseerd of andere doelen dienen dan filevermindering.
Op een snelfietspad kunnen fietsers snel grote afstanden afleggen. Ze zijn breder, zonder scherpe bochten, met zo min mogelijk kruisingen en er kan makkelijker worden ingehaald. Provincies en gemeenten zijn verantwoordelijk voor aanleg en onderhoud van deze paden. Het kabinet-Rutte III heeft als intensivering eenmalig een bedrag van € 26 miljoen uitgetrokken voor cofinanciering van snelfietspaden en wil zo bijdragen aan de overstap van auto naar fiets in het woon-werkverkeer op afstanden tot 15 kilometer. De Algemene Rekenkamer volgt de intensiveringen van het kabinet-Rutte III over meerdere jaren.
De doelstelling van de minister van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) is 1 tot 4% van de automobilisten te laten overstappen op trajecten waar nieuwe snelfietspaden worden aangelegd. Maar uit het verantwoordingsonderzoek 2019 van de Algemene Rekenkamer blijkt dat bij de helft van de snelfietspaden waarvoor het Rijk een bijdrage toekende, het verwachte overstappercentage lager is dan 1% (zie figuur onderaan het persbericht).
De minister van IenW drong bij het toekennen van cofinanciering aan op de aanleg van snelfietspaden die al in 2021 gereed konden zijn. Daardoor hebben de provincies snelfietspaden voorgedragen die al gepland waren of waarbij zelfs bijna met de aanleg werd begonnen. De uiteindelijk gekozen fietspaden zouden zeer waarschijnlijk ook zonder de extra middelen zijn aangelegd.
Ook koos de minister, op verzoek van de provincies, voor een evenredige verdeling van de extra financiële middelen. Daardoor heeft het Rijk ook bijgedragen aan snelfietspaden waarbij het percentage van zogenoemde ‘overstappers’ beperkt is. Dit heeft de doeltreffendheid van de intensivering om automobilisten over te laten stappen naar de fiets negatief beïnvloed. Andere doelen waar snelfietspaden volgens de provincies wel aan bijdragen zijn onder meer fietscomfort, gezondheid, bereikbaarheid, vestigingsklimaat en het bevorderen van toerisme. De Algemene Rekenkamer beveelt de minister van IenW aan om te evalueren hoe de overstap van automobilisten naar de fiets in de toekomst op een meer doelmatige manier kan worden bereikt.
Bij de helft van de snelfietspaden die een bijdrage ontvangen uit de intensivering is het verwachte percentage overstappers lager dan 1%
