Wederopbouw Sint-Maarten: geef prioriteit aan het herstel van huizen en scholen
Beperkte capaciteit staat wederopbouw in de weg
In het verantwoordingsonderzoek over 2019 dringt de Algemene Rekenkamer bij zowel Sint-Maarten als de Wereldbank aan op een substantieel andere en versnelde aanpak van het herstellen van huizen en scholen. 2,5 jaar na orkaan Irma zijn basale levensbehoeften, zoals veilig en orkaanbestendig onderdak, nog niet voor iedereen op het eiland gerealiseerd.
Voor de wederopbouw van Sint-Maarten heeft Nederland maximaal €470 miljoen beschikbaar gesteld voor een trustfonds onder beheer van de Wereldbank. Een zogenoemde stuurgroep is verantwoordelijk voor de uitgaven van het trustfonds aan wederopbouwprojecten. In deze stuurgroep zijn Nederland, Sint-Maarten en de Wereldbank vertegenwoordigd.
Inmiddels zijn er 1.130 woningen hersteld sinds orkaan Irma
Deel huizen nog niet orkaanbestendig
In totaal zijn er sinds de verwoestende orkaan Irma 1.130 huizen hersteld. Met het geld dat Nederland via het trustfonds beschikbaar stelde, zijn tot nu toe 123 huizen gerepareerd. Verreweg het grootste deel, 669 woningen, is hersteld door het Rode Kruis met middelen uit een eigen inzamelingsactie (Giro 555).
Het Rode Kruis geeft aan dat het niet mogelijk was om alle woningen op een orkaanbestendige manier te repareren, omdat hiervoor meer ingrijpende werkzaamheden nodig zijn. Dit werd onder meer belemmerd door problemen rondom het afgeven van vergunningen en onduidelijkheden over het eigenaarschap van woningen.
Herstelwerkzaamheden scholen nog niet gestart
Begin 2020 was de technische keuring voor 17 beschadigde scholen afgerond. De aanbestedingsprocedure voor de herstelwerkzaamheden zal waarschijnlijk in het tweede kwartaal van 2020 starten. De beschadigde scholen op Sint-Maarten zijn dus nog niet op een orkaanbestendige manier hersteld.
Versnelde aanpak nodig
Om ervoor te zorgen dat burgers op Sint-Maarten het derde orkaanseizoen na Irma met vertrouwen tegemoet kunnen gaan, beveelt de Algemene Rekenkamer de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties aan om via de Nederlandse vertegenwoordiger in de stuurgroep zowel Sint-Maarten als de Wereldbank te verzoeken prioriteit toe te kennen aan het herstel van huizen en scholen en voor deze projecten te komen tot een versnelde aanpak. Deze opgave zal er helaas als gevolg van de ontwikkelingen rond het coronavirus alleen maar moeilijker worden.
Oorzaken van trage wederopbouw
In de voortgangsrapportage van de Wereldbank over het jaar 2019 worden twee belangrijke oorzaken genoemd die een slagvaardige wederopbouw in de weg staan. Allereerst wordt gewezen op de politieke situatie op Sint-Maarten, die volgens de Wereldbank met name in het laatste kwartaal van 2019 heeft gezorgd voor een vertraging in de voorbereiding van verschillende wederopbouwprojecten. Daarnaast worden de beperkte uitvoeringscapaciteit en schaalgrootte van Sint-Maarten genoemd. De Algemene Rekenkamer vroeg in eerdere rapporten al aandacht voor het gebrek aan personele capaciteit op Sint-Maarten.