Controleren tijdens corona
Onderzoek naar de coronacrisis, een vernieuwde strategie en wisselingen in de samenstelling van het college. 2020 was ook voor de Algemene Rekenkamer een bijzonder jaar. De coronapandemie bracht ingrijpende beperkingen met zich mee. Toch is de Algemene Rekenkamer erin geslaagd om in deze moeilijke tijden te controleren of publiek geld zinnig, zuinig en zorgvuldig is besteed.
In het jaarlijkse verslag blikt de Algemene Rekenkamer terug op haar werkzaamheden. Sinds maart 2020 werken alle medewerkers vanuit huis. Dit bracht uitdagingen met zich mee voor de onderzoekers en hun contact met de ministeries en de samenwerking met nationale rekenkamers in het buitenland. Desondanks zijn in 2020 meer publicaties uitgebracht dan in 2018 en 2019.
Onderzoek naar coronacrisis
De Algemene Rekenkamer voerde in 2020 verschillende onderzoeken uit naar de manier waarop de rijksoverheid met geld en maatregelen de gevolgen en effecten van de coronapandemie probeert te beperken. De onderzoeken gingen concreet in op de risico’s van de overheidssteun aan grote ondernemingen, mogelijk misbruik en oneigenlijk gebruik van de NOW-regeling en de gevolgen van garanties en leningen voor de overheidsfinanciën. Daarnaast onderzocht de Algemene Rekenkamer het testbeleid in de eerste maanden van de coronacrisis en de beveiligingsrisico’s van digitaal thuiswerken. En net voor de zomer van 2020 verscheen een interactief dashboard waarmee de inzet van publiek geld ter bestrijding van de pandemie te volgen is. Deze zogenoemde Coronarekening wordt ook dit jaar met enige regelmaat ververst.
Nieuwe strategie
De Algemene Rekenkamer heeft ook een nieuwe strategie vastgesteld voor de periode 2021-2025 met als titel: Vertrouwen in verantwoording. In haar rol als controleur van de inkomsten en uitgaven van het Rijk gaat zij bij onderzoek nadrukkelijker het perspectief van burgers en bedrijven betrekken. Nog meer dan voorheen wil de Algemene Rekenkamer een onafhankelijk en fair oordeel geven over doelmatigheid en doeltreffendheid van beleid. En: IT en databeheer krijgen een prominentere plek, onder andere in het jaarlijkse verantwoordingsonderzoek. Het doel van de vernieuwde strategie is om een nog relevantere bijdrage te leveren aan beter beleid van de rijksoverheid.
Peer review
De vernieuwde strategie sluit aan bij de conclusies en aanbevelingen van de peer review die de Algemene Rekenkamer tussen oktober 2019 en najaar 2020 heeft laten uitvoeren. De rekenkamers van Zweden, het Verenigd Koninkrijk en Canada hebben op uitnodiging van de Algemene Rekenkamer de onderwerpselectie, kwaliteit van onderzoeksmethoden en publicaties getoetst. Het peerreviewteam heeft waardevolle observaties en aanbevelingen aangereikt om aan de hoogste kwaliteitsstandaarden te voldoen. Vanwege de aanbeveling van de ‘peers’ om de onafhankelijke positie van de Algemene Rekenkamer in de financiële controle verder te versterken, is ook aanpassing van wet- en regelgeving nodig. Het peer review-rapport is in januari 2021 openbaar gemaakt.
Wisselingen in de samenstelling van het college
In 2020 zijn er wijzigingen in de samenstelling van het college geweest. Na precies vijf jaar heeft drs. F.C. (Francine) Giskes de Algemene Rekenkamer in oktober 2020 verlaten in verband met haar pensionering. Zij is per 1 januari 2021 opgevolgd door drs. H.M.B. (Barbara) Joziasse. Ook vond er een wisseling plaats onder de collegeleden in buitengewone dienst. In januari 2020 werd drs. J.M.A. (Hanny) Kemna beëdigd als collegelid in buitengewone dienst. Prof. dr. M. (Mark) J.W. van Twist heeft per 1 mei 2020 de Algemene Rekenkamer verlaten.