Kosten voor overheid na neerhalen vlucht MH17 opgelopen tot € 199 miljoen

Op verzoek van het kabinet houdt de Algemene Rekenkamer bij hoeveel kosten de Nederlandse overheid maakt sinds vlucht MH17 met een Russische Buk-raket boven Oekraïne in 2014 is neergehaald. In februari 2024 is de eerste inventarisatie gepubliceerd (cijfers tot en met 2022). Een actualisatie daarvan tot en met 2023 is op 26 november 2024 uitgebracht: de kosten zijn opgelopen van € 166 miljoen tot bijna      € 199 miljoen.

Alle 298 passagiers en bemanningsleden kwamen op 17 juli 2014 om het leven. Onder hen 196 Nederlanders. De eerste inventarisatie liep van de dag van de ramp tot eind 2022. In de geactualiseerde inventarisatie zijn alle kostenopgaven van diverse overheidsorganisaties uit het kalenderjaar 2023 door de Algemene Rekenkamer onderzocht.

Rijksoverheid schiet schadevergoedingen aan nabestaanden voor

De toename in het jaar 2023 bestaat uit een veelheid van posten. De grootste hiervan zijn de voorschotten voor schadevergoeding (€ 16,9 miljoen) die de rijksoverheid heeft betaald aan nabestaanden nadat 3 verdachten door de Rechtbank Den Haag zijn veroordeeld voor levenslange gevangenisstraf en het betalen van schadevergoedingen voor hun betrokkenheid bij het neerhalen van het passagiersvliegtuig. Verder maken kosten voor zorg voor nabestaanden en hun rechtsbijstand onderdeel uit van deze inventarisatie. Ook doorlopende kosten bij de politie, bij diverse ministeries (overleggen, opslag van wrakstukken, de archivering van documenten) en de nasleep van het strafrechtelijk opsporingsonderzoek zijn toegevoegd. Oplopende kosten voor het onderhoud van het nationale MH17-monument en nog lopende internationaalrechtelijke procedures zijn aan de kosteninventarisatie toegevoegd.

Kosten overheid ramp MH17: vanaf 2022 gestegen met € 32,4 miljoen (in totaal € 198,5 miljoen)

Figuur met overzicht van kosten die zijn gemaakt na de MH17-ramp. De volledige beschrijving staat in het bijschrift onder de afbeelding.
Dit figuur bevat een geactualiseerd overzicht van de kosten voor de overheid naar aanleiding van vlucht MH17. De titel van de figuur luidt: Kosten overheid ramp MH17: vanaf 2022 gestegen met € 32,4 miljoen (in totaal € 198,5 miljoen). De figuur bevat 3 kolommen. Kolom 1 genoemd ‘De ramp’ bevat de kosten voor de categorieën Crisisbeheersing (€ 8,6 miljoen), Repatriëring (€ 22,6 miljoen) en Identificatie (€ 9 miljoen). Kolom 2 genoemd ‘De feiten’ bevat de kosten voor de categorieën Onderzoek toedracht (€ 53,7 miljoen, een stijging met € 0,4 miljoen ten opzichte van 2022) en Strafvervolging en berechting (€ 54 miljoen, een stijging met € 19,9 miljoen ten opzichte van 2022) en kolom 3 genoemd ‘De gevolgen’ bevat de kosten voor de categorieën Herdenken (€ 8,5 miljoen, een stijging met € 0,4 miljoen ten opzichte van 2022), Internationale procedures en diplomatie (€ 6,7 miljoen, een stijging met € 0,9 miljoen ten opzichte van 2022), Zorg voor nabestaanden (€ 0,8 miljoen), Overige kosten (€ 2,4 miljoen, een stijging met € 0,8 miljoen ten opzichte van 2022) en het bedrag van de indexatie (€ 32,2 miljoen, een stijging met € 10 miljoen ten opzichte van 2022).

Overigens zijn in deze kosteninventarisatie sinds de MH17-ramp niet de kosten meegerekend die individuele burgers en bedrijven sinds de ramp hebben moeten maken. Het leed van de nabestaanden van de in het vliegtuig omgekomen inzittenden is al helemaal niet in geld uit te drukken.

Inventarisatie speelt rol in schadeclaim Staat

De kosteninventarisatie wordt door het kabinet gebruikt voor een lopende juridische procedure bij de internationale civiele luchtvaartorganisatie ICAO in Montreal. Daar heeft Nederland samen met Australië de Russische Federatie aansprakelijk gesteld voor alle kosten die voortvloeien uit de aanslag. Het is nog onbekend wanneer deze schadeclaim wordt ingediend en wanneer een besluit in die procedure valt.
De geactualiseerde inventarisatie is naar de betrokken ministers gestuurd en naar de Tweede en Eerste Kamer. Ook de organisatie van nabestaanden Stichting Vliegramp MH17 is geïnformeerd.
De Algemene Rekenkamer zal de kosten blijven actualiseren tot aan het moment dat de schadeclaim wordt ingediend.