Resultaten verantwoordingsonderzoek 2023 Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid

Onze conclusies

De minister van SZW is verantwoordelijk voor een goed werkende arbeidsmarkt en sociale zekerheid. De minister werkt samen met UWV aan het terugdringen van de achterstanden bij de sociaal-medische beoordelingen voor de WIA. Maar deze achterstanden zullen nog jaren blijven bestaan. Langdurig zieke (ex-)werknemers verkeren hierdoor te lang in onzekerheid over hun inkomen. De achterstanden leiden ook tot onrechtmatige uitgaven en dwangsommen voor UWV. We vragen de minister om (buitenwettelijke) maatregelen tegen achterstanden ook te beoordelen op de ongewenste gevolgen.
Zo ontvangen langdurig zieke werknemers van 60 jaar en ouder een arbeidsongeschiktheidsuitkering na een vereenvoudigde beoordeling, zonder de plicht tot re-integratie. Dat leidt tot een verhoogde instroom in de WIA en mogelijk minder terugkeer naar werk. 

Een nieuwe onvolkomenheid in de bedrijfsvoering

Dit jaar zien we dat het autorisatiebeheer bij het Financieel Dienstencentrum (FDC) niet op orde is. Er zijn te veel medewerkers die met te veel bevoegdheden toegang hebben tot het financiële administratiesysteem. Zij kunnen dan ongemerkt wijzigingen aanbrengen. Omdat het FDC jaarlijks voor 5 ministeries voor miljarden aan financiële transacties verwerkt, is er een groot risico. Deze situatie beoordelen wij daarom als een onvolkomenheid. 

Het financieel beheer van uitkeringen in Caribisch Nederland is nog niet op orde, waardoor uitkeringen onrechtmatig worden verstrekt. Er is nu een plan om op een gestructureerde manier de problemen aan te pakken. Ook is er meer capaciteit voor de uitvoering gekomen. Dit is een stap in de goede richting. We verwachten van de minister dat deze zorgt voor tempo in de uitvoering. 

Toezicht op SVB en UWV is verbeterd

De SVB en UWV betalen ieder jaar voor tientallen miljarden aan sociale zekerheidsuitkeringen. Uitkeringen gaan naar mensen die niet meer kunnen werken of werkloos zijn. Ze hebben dit geld nodig om rond te komen. Het is belangrijk dat de minister in de gaten houdt dat de SVB en UWV hun wettelijke taken goed uitvoeren en geld volgens de regels uitgeven. We zien dat de minister in de laatste jaren meer mensen inzet om hierop toezicht te houden. En dat die zich beter dan een paar jaar terug laten informeren over het reilen en zeilen bij deze organisaties. Dat geldt ook voor de maatregelen die UWV neemt om de achterstanden in de sociaalmedische beoordelingen terug te dringen.

Samenvattend financieel oordeel bij het Jaarverslag 2023 van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid