Inzetbaarheidsdoelstellingen jachtvliegtuigen

Om de krijgsmacht in staat te stellen zijn taken uit te voeren, heeft de minister van Defensie doelstellingen geformuleerd voor de inzetbaarheid van de krijgsmacht. Voor de jachtvliegtuigen zoals de F-16 en de JSF zijn er speciale inzetbaarheidsdoelstellingen.

Hoofdtaken van de krijgsmacht

De krijgsmacht heeft 3 hoofdtaken: 

  1. Verdediging van het nationale en bondgenootschappelijke grondgebied;
  2. Bescherming en bevordering van de internationale rechtsorde en stabiliteit;
  3. Ondersteuning van civiele autoriteiten bij rechtshandhaving, rampenbestrijding en humanitaire hulp, zowel nationaal als internationaal.

Om de krijgsmacht in staat te stellen die taken goed uit te voeren, heeft de minister van Defensie inzetbaarheidsdoelstellingen geformuleerd. De doelstellingen voor de periode 2013-2017 staan in de nota In het belang van Nederland. In 2018 heeft de minister van Defensie de inzetbaarheidsdoelstellingen opgenomen in de Defensienota 2018.

Inzet van de jachtvliegtuigen

De jachtvliegtuigen worden ingezet voor 4 taken:

  1. Quick Reaction Alert of QRA: als er vliegtuigen in het Nederlandse luchtruim vliegen zonder zich bekend te maken, dan begeleiden 2 toestellen van de luchtmacht hen totdat ze ons luchtruim hebben verlaten. De luchtmacht heeft voor deze taak  permanent 2 jachtvliegtuigen beschikbaar;
  2. Verdediging van het nationale of bondgenootschappelijk grondgebied (de eerste hoofdtaak van de krijgsmacht). De minister heeft aangegeven dat de krijgsmacht dit doet “met alle beschikbare middelen”;
  3. Inzet voor een kort- of langdurige missie (de tweede hoofdtaak van de krijgsmacht). 
  4. Training: de jachtvliegtuigen worden tevens ingezet voor de training voor al deze taken.

Inzetbaarheidsdoelstellingen jachtvliegtuigen

De minister heeft inzetbaarheidsdoelstellingen geformuleerd voor de jachtvliegtuigen. Er zijn alleen doelstellingen voor de QRA (taak 1) en inzet (taak 3). Volgens de Defensienota 2018 gelden voor de jachtvliegtuigen deze inzetbaarheidsdoelstellingen:

Voor de QRA moeten permanent 2 toestellen klaar staan, met 6 vliegers.

De krijgsmacht moet voor een inzet kunnen leveren: 

  • tot de vervanging van de F-16: QRA + voor inzet kortdurend een groep van 8 jachtvliegtuigen of voor inzet langdurig een groep van 4 jachtvliegtuigen;
  • tijdens de transitie naar de F-35: QRA + voor inzet kortdurend een groep van 4 jachtvliegtuigen;
  • na de invoering van de F-35: QRA + voor inzet langdurig een groep van 4 jachtvliegtuigen.

Voor de transitieperiode, als er dus zowel F-16's als JSF's zijn, is een taakverdeling gemaakt tussen F-16 en de JSF:

Taakverdeling tussen F-16 en JSF
Toestel 2019 2020 2021 2022 2023 2024
F-16 QRA + 8 kort of 4 lang QRA + 4 kort of 4 lang QRA +4 kort QRA QRA -
JSF - - - (IOC eind 2021) 4 kort 4 kort QRA + 4 kort of 4 lang (FOC)

Inzetbaarheidsrapportages

De minister rapporteert jaarlijks aan het parlement in hoeverre de inzetbaarheidsdoelstellingen gehaald kunnen worden. Tot en met 2016 gebeurde dat in openbare rapportages, onder andere in het jaarverslag. Sinds 2017 rapporteert de minister uit veiligheidsoverwegingen vertrouwelijk aan het parlement. Deze rapportages zijn dus niet meer openbaar.