Overgang van F-16 naar JSF
In 2013 besloot het kabinet om 37 JSF-toestellen aan te schaffen. De levering van de JSF gebeurt in delen en begint in 2019. Vanaf dat moment gaat de luchtmacht over van de F-16 op de JSF. Die overgang wordt ‘transitie’ genoemd. Het Ministerie van Defensie heeft een transitieplanning opgesteld voor het geleidelijk in gebruik nemen van de JSF en het buiten gebruik stellen van de F-16.
Levering van de JSF
De levering van de JSF vindt niet in één keer plaats, maar in delen.
De luchtmacht beschikt al sinds 2013 over 2 testtoestellen. Die staan in de VS en doen mee aan de operationele testfase van de JSF.
De nog te leveren 35 toestellen worden geleverd in 5 delen:
- 2019: 8 toestellen
- 2020: 8 toestellen
- 2021: 8 toestellen
- 2022: 8 toestellen
- 2023: 3 toestellen.
Toestellen nog in de VS
Van de eerste 8 toestellen blijven er 6 voorlopig nog in de VS; deze zijn nodig om zo snel mogelijk piloten op te leiden in het vliegen met de JSF. Tot 2023 heeft Nederland hiervoor 8 toestellen nodig (inclusief de 2 al aanwezige testtoestellen), daarna nog slechts 5. Na de levering van de laatste 3 toestellen heeft Nederland vanaf 2023 dus 32 JSF-toestellen. Ze worden gestationeerd op de luchtmachtbases Leeuwarden en Volkel.
Na ontvangst van de toestellen in 2021 heeft de JSF voor Nederland initial operational capability (IOC). Dit houdt in dat de eerste eenheden beschikbaar zijn voor inzet. Vanaf 2024 heeft de JSF full operational capability (FOC). Vanaf dat jaar worden alleen de JSF's ingezet voor het uitvoeren van de operationele doelstellingen voor jachtvliegtuigen.
Block buy
Tot 2016 kon de JSF alleen per jaarlevering of LRIP besteld worden. Bepaalde onderdelen moeten 4 jaar van tevoren besteld worden; voor de toestellen zelf is dat 2 jaar van tevoren. Defensie bestelt 8 toestellen per keer. De eerste 8 toestellen zijn in 2015 besteld.
In 2016 besloot Nederland echter mee te doen aan een block buy. In een block buy bestellen meerdere landen in één keer een groot aantal toestellen, in plaats van dat ze dat per jaarlevering doen. Zo kunnen kopers een prijsvoordeel bedingen. Elk partnerland beslist zelf of het aan de block buy meedoet. Het gaat om de toestellen voor de leveringsjaren 2020, 2021 en 2022. Voor Nederland zijn dat 24 toestellen.
Transitieplanning
De minister heeft in 2014 een voorlopige transitieplanning voor de overgang van F-16 naar JSF opgesteld.
Die planning gaat ervan uit dat er in Nederland 61 F-16-toestellen in gebruik zijn tot 2019, als de eerste JSF-toestellen binnenkomen. Vanaf 2020 wordt het aantal F-16's elk jaar kleiner, terwijl het aantal JSF's in Nederland groeit:
| Jaar | Aantal F-16 | Aantal JSF |
| 2018 | 61 | 0+2 in VS |
| 2019 | 61 | 2+8 in VS |
| 2020 | 61 | 10+8 in VS |
| 2021 | 55 | 18+8 in VS (IOC) |
| 2022 | 45 | 26+8 in VS |
| 2023 | 35 | 32+5 in VS |
| 2024 | 25 | 32+5 in VS (FOC) |
| 2025 | 0 | 32+5 in VS |
Stand van zaken december 2014
In de grafiek is zichtbaar hoe sinds 2005 het aantal F-16's bijna elk jaar is verminderd, tot 61 in 2013. Vanaf 2019 stroomt de JSF (F 35) in en worden in enkele jaren de resterende F-16-toestellen afgestoten.