1 op 20 Nederlanders zoekt andere huisarts
Ongeveer 60% van de praktijken had patiëntenstop in 2024
Honderdduizenden mensen zoeken op dit moment een (andere) huisarts, terwijl ongeveer 60% van de praktijken in 2024 een patiëntenstop had. Dat schrijft de Algemene Rekenkamer in het rapport ‘Focus op Huisartsentekort’ dat vandaag verscheen. Het huisartsentekort zal naar verwachting de komende jaren verder stijgen.
“Ik vind het belangrijk dat iedere inwoner van Nederland zich kan inschrijven bij een huisarts in de buurt”, schreef de minister van VWS eerder dit jaar. Uit het Rekenkameronderzoek blijkt dat hieraan niet wordt voldaan. In sommige regio’s is voor inwoners die een huisartsenpraktijk zoeken amper aanbod beschikbaar, vooral omdat het merendeel van de huisartsenpraktijken afgelopen jaar een patiëntenstop had.
Schattingen laten zien dat 45.000 tot 194.000 mensen geen huisarts hebben. Daarnaast is er een groep mensen die wel ingeschreven staat bij een huisarts maar een andere huisarts wil, bijvoorbeeld vanwege verhuizing of ontevredenheid. Dit gaat naar schatting om 732.000 mensen. In totaal zijn er dus tussen de 777.000 tot 926.000 Nederlanders (1 op de 20) die geen huisarts hebben of een huisarts zoeken. Een klein deel van die mensen meldt zich bij hun zorgverzekeraar voor hulp bij het vinden van een huisarts. In december 2024 stonden er bijna 7.000 mensen op die ‘wachtlijst’.
777.000 tot 926.000 mensen zoeken een (andere) huisarts
Steeds meer waarnemers, steeds minder praktijken
Het vinden van een huisarts in de buurt is in sommige regio’s lastiger dan in andere, onder andere vanwege de patiëntenstops. In Friesland, Drenthe en Zeeland zijn relatief minder patiëntenstops. In de regio’s Haaglanden, Zuid-Holland-Zuid, Gooi- en Vechtstreek, en Amersfoort en omgeving komen ze juist het meest voor. Daar kenden minimaal driekwart van de praktijken een patiëntenstop in het afgelopen jaar. Dat betekent overigens niet dat in die regio’s ook het huisartsentekort het grootst is.
Aandeel huisartsen binnen regio met een patiëntenstop
| regio | categorie patientenstop |
|---|---|
| Groningen | 3 |
| Drenthe | 1 |
| Friesland | 1 |
| Regio Zwolle | 2 |
| Twente | 4 |
| Stedendriehoek en Noord-Veluwe | 4 |
| Achterhoek | 2 |
| Zuid-West Gelderland | 2 |
| Midden-Gelderland | 3 |
| Flevoland | 4 |
| Gooi- en Vechtstreek | 5 |
| Utrecht en omgeving | 1 |
| Amersfoort en omgeving | 5 |
| Noord-Holland Noord | 3 |
| Zaanstreek en Waterland | 4 |
| Amsterdam | 3 |
| Amstelland, Kennemerland en Meerlanden | 4 |
| Rijn Gouwe | 2 |
| Rijnmond | 3 |
| Haaglanden en Nieuwe Waterweg Noord | 5 |
| Zuid-Holland Zuid | 5 |
| Zeeland | 1 |
| West-Brabant | 4 |
| Midden-Brabant | 4 |
| Noordoost-Brabant | 3 |
| Zuidoost-Brabant | 2 |
| Noord- en Midden-Limburg | 3 |
| Zuid-Limburg | 4 |
1 = Minder dan 45%
2 = 45 tot 55%
3 = 55 tot 65%
4 = 65 tot 75%
5 = 75% of meer
Daar komt bij dat het aandeel huisartsen met een eigen praktijk daalt. Huisartsen werken steeds vaker als (wisselende) waarnemer of in dienst van een andere huisarts. Terwijl juist praktijkhouders nodig zijn: zonder praktijkhouders zijn er geen praktijken waar patiënten zich kunnen inschrijven.
Tekort neemt waarschijnlijk toe de komende jaren
Het tekort aan huisartsenzorg komt doordat de zorgvraag harder groeit dan het aanbod. De verwachting is dat het tekort in de komende jaren zal toenemen. Met name vergrijzing speelt daarin een belangrijke rol. Daarnaast zijn er de afgelopen jaren meer taken bij de huisarts komen te liggen, zoals diabeteszorg. Ook ondervinden huisartsen problemen door wachttijden elders, bijvoorbeeld in de ggz . De Rekenkamer stelt bovendien vast dat er minder artsen instromen in de huisartsenopleiding dan het Capaciteitsorgaan en VWS noodzakelijk achten. Tegelijkertijd is de uitstroom van huisartsen hoog: de verwachting is dat de komende 20 jaar 56% van de huisartsen zal uitstromen. Niet alleen door pensionering, maar ook door huisartsen die het vak al eerder verlaten. Daarom zijn de tekorten met name te verwachten in regio’s met een relatief snel vergrijzende bevolking waar ook meer huisartsen zullen stoppen dan jonge huisartsen instromen, zoals de Achterhoek of Noord-Holland Noord.