Resultaten verantwoordingsonderzoek 2023 Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties

Onze conclusies

De minister van BZK is verantwoordelijk voor een breed en gevarieerd takenpakket, waaronder constitutionele vraagstukken en de inrichting van het openbaar bestuur, de nationale veiligheid, het functioneren van de woningmarkt, de ruimtelijke ordening en de bedrijfsvoering van het Rijk. De minister van BZK heeft het aantal onvolkomenheden in 3 jaar tijd teruggebracht van 10 naar 2. Dat vinden wij een zeer positieve ontwikkeling. Desalniettemin blijft de rijksbrede coördinerende rol van de minister van BZK aandacht vragen, onder andere op het terrein van IT, CO2-reductie en inkoop. We hebben onderzoek gedaan naar de resultaten van het extra geld voor Regio Deals. Met Regio Deals heeft de minister van BZK het doel om de brede welvaart voor burgers en bedrijven te bevorderen, door samenwerking tussen overheden te verbeteren. De minister wil speciale aandacht hebben voor regio’s waar de brede welvaart onder druk staat. De minister weet niet of kwetsbare regio’s profiteren van Regio Deals en heeft geen zicht op in hoeverre maatschappelijke problemen worden opgelost.

Onduidelijk of Regio Deals maatschappelijke problemen oplossen

Regio Deals zijn afspraken tussen regio’s en het Rijk om samen maatschappelijke problemen in een regio aan te pakken. Geld voor Regio Deals is bedoeld als impuls om samenwerking en brede welvaart in de regio’s te bevorderen. In 2023 zijn voor de vierde tranche convenanten gesloten. Uit ons onderzoek naar eerdere tranches en de toekenning van de vierde tranche is niet duidelijk of kwetsbare regio’s worden bereikt. Daarnaast is er geen zicht op in hoeverre maatschappelijke problemen worden opgelost, terwijl dat wel de relevante uitkomst is voor burgers en bedrijven.

Woningbouw

Er is sprake van een stijging van de uitgaven en verplichtingen ten opzichte van 2022 van het Ministerie van BZK. Dit komt onder andere door uitgaven aan diverse woningbouwmaatregelen, zoals grootschalige woningbouwgebieden, het volkshuisvestingsfonds en de startbouwimpuls. Er wordt door de minister van BZK gerapporteerd dat met het volkshuisvestingsfonds 13.000 woningen verbeterd zijn. Er is echter weinig zicht op resultaten (zie § 5.1). In reactie op het oplopende woningtekort heeft het kabinet-Rutte IV in totaal € 1 miljard gereserveerd voor de Woningbouwimpuls voor 2023 tot 2033. In 2022 en 2023 zijn de vierde en vijfde tranche van de Woningbouwimpuls uitgekeerd. De uitgekeerde bedragen waren lager dan begroot. Daardoor is er sprake van onderuitputting en komt geld pas later beschikbaar als impuls voor de woningbouw. Wij hebben in 2022 de woningbouwimpuls onderzocht en betwijfelen de doeltreffendheid en doelmatigheid van dit subsidie-instrument.

Bedrijfsvoering: beheer verbeterd

De minister van BZK heeft ook het afgelopen jaar onvolkomenheden op kunnen lossen. In 3 jaar tijd is het aantal onvolkomenheden teruggebracht van 10 naar 2. Dat is een terecht en mooi resultaat van de inspanning die het Ministerie van BZK heeft geleverd.

Bedrijfsvoering: coördinerende rol vraagt aandacht

De rijksbrede coördinerende rol van de minister vraagt aandacht, bijvoorbeeld op inkoop, IT en ook bij de voorschriften die provincies en gemeenten moeten naleven bij verantwoording en controle van financiële informatie. Dit geldt ook voor de totstandkoming van informatie over CO2-reductie in de Jaarrapportage Bedrijfsvoering Rijk. Ook hier is meer regie en sturing nodig.

Samenvattend financieel oordeel bij het Jaarverslag 2023 van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties