Zorgakkoorden hielpen groei zorgkosten te temperen
Akkoorden die de minister van VWS in de afgelopen jaren sloot met onder meer medisch specialisten, huisartsen en verzekeraars hebben zeer waarschijnlijk hun doel bereikt en een rem gezet op de groei van de uitgaven aan zorg. De Algemene Rekenkamer trekt deze conclusie in een onderzoek, waarbij zorgakkoorden tegen het licht zijn gehouden. Het onderzoek spitste zich toe op de resultaten van afspraken in de jaren 2012 - 2015 in de curatieve, op genezing gerichte zorg. Hierin gaat 37 procent van de zorgkosten om (26 miljard euro).
Minister Schippers van VWS zegt in een reactie op deze conclusie uit het Rekenkamerrapport dat dit overeenstemt met haar beeld. De Rekenkamer doet ook een aantal aanbevelingen over een eventuele nieuwe ronde van zorgakkoorden, in het geval een volgend kabinet daarvoor kiest. In reactie daarop schrijft Schippers dat terughoudendheid gepast is, met de Tweede Kamerverkiezingen en formatie van een nieuw kabinet in het vooruitzicht. De minister zegt wel te willen verkennen of zij met de zorgaanbieders een eenjarig ‘transitieakkoord’ kan sluiten voor 2018. Eind 2017 lopen de akkoorden met de medisch specialisten en de eerstelijnszorg af.
Effect afspraken
De zorgakkoorden bevatten zowel inhoudelijke als financiële afspraken. Vooral die laatste hebben bijgedragen aan de beperking van de groei van de uitgaven. De Rekenkamer keek ook naar het effect op de zorgkosten van inhoudelijke afspraken uit de zorgakkoorden, zoals die over doelmatig voorschrijven van medicijnen of het verschuiven van taken van de medisch specialist naar de huisarts (denk aan het ‘meekijkconsult’, waarbij de huisarts de specialist kan vragen één keer mee te kijken naar een patiënt, die hij dan niet hoeft door te verwijzen). Zorgaanbieders verwachten zelf veel van deze inhoudelijke afspraken. Zij achten ze noodzakelijk voor het halen van de financiële doelstellingen. Maar de Algemene Rekenkamer acht het ‘onwaarschijnlijk’ dat de inhoudelijke afspraken tot nu toe ‘wezenlijk’ hebben bijgedragen aan beheersing van de uitgaven.
Nieuwe zorgakkoorden
De akkoorden gaven niet alleen meer greep op de uitgaven, maar maakten ook een einde aan een periode vol tegenstellingen en onrust. “Positief is dat partijen elkaar regelmatig treffen en in overleg gaan over mogelijke oplossingen”, aldus het rapport. Het lijkt de Algemene Rekenkamer de moeite waard om te proberen ‘deze gezamenlijkheid’ in de komende periode te behouden.
Als de minister van VWS in de komende kabinetsperiode eventueel zou kiezen voor zorgakkoorden, dan beveelt de Algemene Rekenkamer aan om te streven naar samenhang en die ook te bewaken. Hierbij gaat het niet alleen om samenhang tussen de afspraken met de verschillende zorgaanbieders, zoals de medisch specialisten, de eerstelijnszorg (onder meer huisartsen) en de ggz; maar ook die tussen de inhoudelijke en financiële afspraken. De Rekenkamer beveelt in dat geval aan om in akkoorden de betrokkenheid van de minister vast te leggen op het punt van het uitvoeren van de inhoudelijke afspraken.