Resultaten verantwoordingsonderzoek 2020 Ministerie van Economische Zaken en Klimaat

Onze conclusies

De minister van EZK heeft in 2020 veel publiek geld besteed aan coronamaatregelen om bedrijven te steunen. Die steunmaatregelen moesten onder hoge druk tot stand komen. De minister kon goed inspelen op de actualiteit door coronasteunmaatregelen te baseren op de uitvoering van bestaande regelingen.
Voor de langere termijn vragen we aandacht voor het klimaatbeleid van de minister. Uitblijvende resultaten dwingen hem maatregelen te nemen die mogelijk minder effectief en doelmatig zijn. Ook vragen we meer duidelijkheid over de beschikbare budgetten voor nieuw klimaatbeleid.
Uit ons onderzoek blijkt ook dat na 30 jaar de effectiviteit van de fiscale investeringsaftrekregeling niet duidelijk is.

Snel handelen in coronacrisis

De coronasteunmaatregelen moesten snel tot stand komen. We constateren dat het agentschap RVO gelukt is om in een korte tijd zeer veel aanvragen te verwerken door gebruik te maken van bestaande IT-processen. Ook lukte het om een gedegen systeem van risicobeheersing op te zetten. Verder zien we dat bedrijven die aan het begin van de crisis € 4.000 steun ontvingen doorgaans een financieel slechtere uitgangspositie hadden dan de bedrijven die deze steun niet hebben aangevraagd. Een derde van de bedrijven die deze steun kregen voldeed niet aan de voorwaarden, en moet mogelijk geld terugbetalen.

Klimaatmaatregelen mogelijk te duur

Onder druk heeft de minister plannen uitgewerkt die moesten voorkomen dat Nederland niet aan verplichte klimaat- en energiedoelstellingen voor 2020 zou voldoen. We constateren dat deze plannen door die druk risico’s kennen voor de uiteindelijke effectiviteit en doelmatigheid. We vinden verder dat het parlement betere informatie moet krijgen over het beschikbare budget voor toekomstige, nieuwe plannen waarmee komende kabinetten de klimaatdoelstellingen moeten halen.

Effectiviteit investeringsaftrekregeling onduidelijk

Met de Kleinschaligheidsinvesteringsaftrek (KIA) wil de minister bedrijven stimuleren om kleinschalige investeringen te doen en daardoor verder te groeien. Maar na 30 jaar is nog steeds niet duidelijk of dat ook zo werkt. Volgens het toetsingskader voor fiscale regelingen zou de minister van EZK de KIA moeten afschaffen. Daarmee kan hij ook een bijdrage leveren aan de vereenvoudiging van het fiscale stelsel.