Focus op AI bij de rijksoverheid

AI heeft veel potentie in zowel de samenleving als de publieke sector. In het Strategisch Actieplan voor Artificiële Intelligentie uit 2019 stelde het kabinet dat AI bij en via de rijksoverheid kan bijdragen aan betere werkprocessen, economische groei en het oplossen van maatschappelijke opgaven. AI biedt bijvoorbeeld kansen voor betere en snellere dienstverlening van overheidsorganisaties naar burgers en bedrijven toe. Maar het gebruik van AI brengt ook risico’s met zich mee, zoals desinformatie, discriminatie en privacyschendingen. 

Waarom onderzoeken we dit?

Het is nog onduidelijk wat publieke investeringen in AI daadwerkelijk opleveren. Daarnaast is het onduidelijk of organisaties binnen de rijksoverheid inzicht hebben in de mogelijke risico’s die het gebruik van AI met zich meebrengt. Vanaf eind 2024 zijn AI-systemen die een onaanvaardbaar risico vormen verboden. Ons onderzoek kan bijdragen aan een lerende overheid door het inzicht in het gebruik van AI bij de rijksoverheid en daarmee verbonden organen te vergroten. 

Wat onderzoeken we?

We onderzoeken het gebruik van AI-systemen door de rijksoverheid en een aantal daarmee verbonden organisaties. Het gaat hierbij om het inzicht dat deze organisaties zelf hebben in het gebruik van AI-systemen en de risico’s en kansen die daarbij horen. 

We voeren dit onderzoek uit aan de hand van de volgende hoofdvraag: 

Welk inzicht heeft de rijksoverheid, en de daarmee verbonden organisaties, zelf in het gebruik van AI-systemen?

Om deze hoofdvraag te beantwoorden, hebben we onderstaande deelvragen opgesteld:

1. Welke AI-systemen zijn momenteel in gebruik bij de geselecteerde overheidsorganisaties?
2. Met welke AI-systemen wordt momenteel, of is in het verleden, geëxperimenteerd? 
3. Tot welke risicocategorie worden deze AI-systemen ingeschat? 
4. Hoeveel publiek geld is geïnvesteerd in deze AI-systemen? 
5. Wat zijn de (verwachte) resultaten van het gebruik van deze AI-systemen?

Focusonderzoek

Dit onderzoek heeft de vorm van een focusonderzoek. Een focusonderzoek is een type Rekenkameronderzoek dat zich onderscheidt door een aanzienlijk kortere doorlooptijd, aansluiting bij de actualiteit en een scherpe en afgebakende vraagstelling. Een focusonderzoek leidt tot een heldere, bondige, feitelijke publicatie zonder oordelen en aanbevelingen. 

Bijdragen aan dit onderzoek?

De Algemene Rekenkamer nodigt u van harte uit om informatie te delen die wij kunnen gebruiken bij ons onderzoek. We stellen uw bijdrage, mededelingen of ervaringen over dit onderwerp dan ook op prijs. Informatie kunt u delen door een mail te sturen naar bijdrage@rekenkamer.nl.
We nemen alle bijdragen in overweging en zullen deze met zorg behandelen. Houd er wel rekening mee dat u niet automatisch feedback ontvangt over uw bijdrage.