Terugdringen drugssmokkel: extra geld, maar onduidelijk hoe dat bijdraagt aan doel
Meer fysieke beveiliging en weerbaarheidstrainingen bij grote logistieke knooppunten
Op plekken met veel (inter)nationaal vrachtverkeer, zoals havens, worden vaak drugs gesmokkeld. Het kabinet heeft in 2022 en 2023 in totaal € 35 miljoen uitgetrokken om dat op 5 plaatsen in Nederland tegen te gaan. Dit betreft de grootste havens, Schiphol, en de bloemenveilingen. Dit geld is vooral uitgegeven aan meer fysieke beveiliging en weerbaarheidstrainingen. Onduidelijk is of dat ook daadwerkelijk heeft bijgedragen aan de doelen van het beleid van de minister. De minister heeft namelijk niet duidelijk opgeschreven wat haar doelen zijn; en het is dus ook niet duidelijk wanneer er dan sprake is van succes
Nederland spil in drugssmokkel
✓ |
X |
|
• De logistieke knooppunten hebben onderzoek gedaan naar knelpunten in de beveiliging • Het geld is op basis daarvan geïnvesteerd in onder meer fysieke beveiliging en weerbaarheidstrainingen voor medewerkers |
• De minister heeft het doel van haar beleid slechts globaal omschreven • De minister heeft geen nulmeting gedaan of meetbare tussendoelen geformuleerd • Het is daarom niet bekend of de activiteiten van de knooppunten daadwerkelijk bijdragen aan het doel van de minister • De minister kan het parlement dus niet goed informeren over de voortgang van het beleid |
Voor de bestrijding van drugssmokkel via de 5 grote knooppunten (zie kaartje) is in 2022 en 2023 in totaal € 35 miljoen uitgetrokken. De 3 door de Rekenkamer onderzochte knooppunten (de Zeehavens Zeeland‒West-Brabant, het Noordzeekanaalgebied en de sierteeltsector) hebben in die periode bij elkaar € 9,3 miljoen ontvangen. Eind 2023 was daarvan nog € 3 miljoen over. Voor dit bedrag heeft de minister uitstel verleend, dat mogen de knooppunten dus ook nog in 2024 uitgegeven.
Geld onder andere besteed aan meer beveiliging en weerbaarheidstrainingen
De 3 knooppunten die de Rekenkamer heeft onderzocht, hebben het geld gebruikt voor diverse zaken. Zo hebben ze onderzocht waar de zwakke punten in hun fysieke beveiliging (hekken, camera’s etc.) zitten en zijn ze bezig deze te versterken. Ook zijn medewerkers getraind om hun weerbaarheid te vergroten. Bij de Zeehavens Zeeland-West-Brabant en in het Noordzeekanaalgebied is er (meer) zeehavenpolitie gekomen en in het Noordzeekanaalgebied zijn meer gemeentelijke bijzondere opsporingsambtenaren aangesteld. In de sierteeltsector zijn informatiecentra ingericht op veilingterreinen.
Onduidelijk of extra geld bijdraagt aan terugdringen van drugssmokkel
Het is echter niet bekend of de activiteiten van de knooppunten bijdragen aan het beleid van de minister. Zij heeft de doelen van haar beleid namelijk alleen heel globaal opgeschreven: “drugssmokkel significant terugdringen en de knooppunten zo onaantrekkelijk mogelijk maken voor drugscriminelen” en “Nederland onaantrekkelijker maken als in- en doorvoerland van drugs”. Welke activiteiten daaraan bijdragen, hoe ze die gaat evalueren en vooral: wanneer er dan sprake is van succes, heeft zij niet uitgewerkt. Er is geen meting gedaan naar de beginsituatie van de knooppunten. En er zijn geen meetbare tussendoelen opgesteld.
Dashboard is niet geschikt om te sturen
Vanaf 2024 wil de minister 2 keer per jaar informatie ontvangen van de knooppunten via een dashboard. De informatie op het dashboard lijkt echter niet voldoende om het beleid gericht te sturen. De huidige versie koppelt de activiteiten van de knooppunten namelijk niet aan concrete doelen van de minister. De minister kan met dit dashboard de Tweede Kamer dan ook niet goed kan informeren over het resultaat van haar beleid.
Sinds 2004 steeds extra geld voor bestrijding ondermijnende criminaliteit
De minister van JenV begon in 2004 met een actieprogramma om georganiseerde ondermijnende criminaliteit (bijvoorbeeld witwassen en drugssmokkel) tegen te gaan. Het budget hiervoor is een aantal keer verhoogd. Na onder andere de moord op Peter R. de Vries is in 2021 nog eens € 1.038 miljoen extra voor 2022 en 2023 uitgetrokken. In het coalitieakkoord van het kabinet-Rutte IV is daar bovenop € 40 miljoen extra geld vrijgemaakt voor 2023. In het rapport Bestrijden witwassen deel 3 (2021) constateerde de Rekenkamer dat ook het beleid voor bestrijding van witwassen geen duidelijk omschreven doelen of prestaties heeft.