Zorgen over effectiviteit van beleid voor biologische landbouw
De biologische landbouw in Nederland is de afgelopen twintig jaar nauwelijks gegroeid. Op dit moment is ongeveer vier procent van het landbouwareaal biologisch. Daarmee blijft Nederland achter ten opzichte van vele andere landen in Europa. De minister van LNV wil nu een flinke inhaalslag maken, naar 15% biologisch landbouwareaal in 2030.
De Rekenkamer vraagt zich in het Verantwoordingsonderzoek LNV 2022 af of de inzet van de minister voldoende zal zijn om het doel in 2030 te behalen. Deze zorg is gebaseerd op onderzoek naar het beleid voor biologische landbouw sinds 2001 en naar het beleid voor de komende jaren. De afgelopen 20 jaar heeft de minister van LNV op diverse momenten verschillende doelen gesteld. Zo wilde de minister de biologische landbouw laten groeien tot 10% van het areaal in 2010. De doelen zijn niet gehaald. In de periode erna, 2012-2022 heeft de minister geen doelen meer gesteld voor de biologische landbouw.
De ambitie in het nieuwe plan van de minister van december 2022, een groei naar 15% biologisch landbouwareaal in 2030, is bijna een verviervoudiging van het oppervlak in 7 jaar tijd: de biologische landbouw moet groeien van ongeveer 80.000 hectare nu, naar zo’n 300.000 hectare in 2030. Dit is ambitieus vergeleken met eerdere doelen in de periode 2001 – 2010, toen het biologische landbouwareaal groeide naar 2,5 %, terwijl aanvankelijk een groei naar 10% was beoogd. De Rekenkamer stelt bovendien vast dat meer dan de helft van de acties min of meer vergelijkbaar is met acties die in de eerdere beleidsplannen zijn opgenomen.
De minister van LNV heeft door de jaren heen steeds minder geld beschikbaar gesteld voor het gericht stimuleren van de biologische landbouw. De laatste 10 jaar is de biologische landbouw in Nederland niet met publiek geld gestimuleerd. Er waren wel regelingen voor duurzame landbouw in het algemeen, waar zowel biologische als andere duurzaam werkende boeren gebruik van konden maken. Nederland is bovendien het enige land in de EU dat de biologische landbouw niet gericht stimuleert met Europees geld uit het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB).
Voor de nieuwe plannen van de minister is het budget nog onduidelijk. Voor de uitvoering van de acties uit het actieplan stelt de minister in 2023 en 2024 € 26 miljoen beschikbaar. Volgens het Ministerie van LNV is deze € 26 miljoen niet voldoende om alle acties uit het actieplan uit te voeren.