Resultaten verantwoordingsonderzoek 2022 Ministerie van Financiën en Nationale Schuld

Onze conclusies

Bij het Ministerie van Financiën innen de Belastingdienst en de Douane het grootste deel van de inkomsten van de rijksoverheid. Dit ministerie betaalt ook de toeslagen uit. De minister van Financiën is verantwoordelijk voor de gang van zaken bij het ministerie. Zij ziet ook toe op zuinige besteding van overheidsgeld. We zien dat de minister vooruitgang heeft geboekt bij het gericht aanpakken van de onvolkomenheden en er 4 van de 8 heeft weten op te losssen. De onvolkomenheden Managementinformatie, Verplichtingenbeheer, Prestatieverklaringen en Fiscale regelingen en Risicoregelingen beschouwen wij als opgelost, maar er zijn ook nog zaken die de aandacht van de minister vragen.
Zo zijn er bij de Douane 2 nieuwe onvolkomenheden, die deels zijn veroorzaakt door de verzelfstandiging van de Douane. Per saldo daalt het aantal onvolkomenheden bij het Ministerie van Financiën van 8 naar 6.

De Belastingdienst heeft veel van zijn verouderde IT-systemen vernieuwd. Bij de systemen van 3 grote belastingen moet nog veel gebeuren: omzetbelasting, loonheffing en inkomstenbelasting. In 2022 leverden deze 3 belastingen € 146 miljard aan inkomsten op. Het systeem voor de omzetbelasting, bijvoorbeeld, stamt uit 1982 en werkt nog wel. Maar dit systeem is moeilijk aan te passen aan nieuwe wetten. De Tweede Kamer kan dus weinig veranderingen voorstellen. De planning om deze systemen te vernieuwen is heel krap en werd de afgelopen jaren regelmatig verstoord door externe ontwikkelingen, bijvoorbeeld het box 3-arrest bij de inkomstenbelasting. Vertraging van de vernieuwing is niet meer wenselijk. Dit vraagt aandacht van de minister.

De hersteloperatie voor de kinderopvangtoeslagaffaire gaat nog steeds traag. Dat vinden we zorgelijk. Wel hebben de Eerste en Tweede Kamer in 2022 de Wet hersteloperatie toeslagen aangenomen. De subsidieregeling voor rechtsbijstand van gedupeerde ouders van de toeslagenaffaire vinden we toereikend. Wel zien we dat er door de vertragingen nog weinig gebruik van wordt gemaakt. Wij vinden dat de minister van Financiën de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport kan helpen bij het verbeteren van zijn financieel beheer. Daarover hebben we haar een aparte brief gestuurd. Ook kan ze samen met de andere ministers proberen de problemen met inkoop op te lossen. Wij vinden daarom dat haar taskforce moet doorgaan deze financiële problemen bij het Rijk te helpen oplossen.

Financiële oordelen bij het Jaarverslag 2022 van het Ministerie van Financiën en Nationale Schuld