Resultaten verantwoordingsonderzoek 2022 Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking

Onze conclusies

De minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking (BHOS) startte in 2019 met een aanpak om de uitvoering van het beleid voor ontwikkelingssamenwerking (OS) te verbeteren. Met het Plan van aanpak verbetering uitvoering OS-beleid wilde ze zorgen voor meer impact van het OS-beleid door onder andere de fragmentatie van OS-activiteiten terug te dringen. Tevens wilde ze hiermee zorgen voor minder werkdruk binnen het ministerie. Het plan bestaat uit 5 ‘sporen’ en elk spoor heeft activiteiten en doelstellingen.

Wij hebben onderzocht of het ministerie de doelen uit dit plan heeft bereikt, in het bijzonder het doel ‘minder fragmentatie van activiteiten’. Ook hebben we gekeken naar de manier waarop leiding is gegeven aan dit proces.

Onze conclusies zijn als volgt:

• De aanpak van de minister voor BHOS is zakelijk en doeltreffend.
• Het doel ‘op 1 januari 2022 is het aantal activiteiten met 25% verminderd in vergelijking met 1 januari 2019’ is niet gehaald. Op 1 januari 2022 waren er 12% minder activiteiten. Maar de vermindering van het aantal activiteiten zet wel door: op 1 januari 2023 was het aantal activiteiten namelijk 22% lager in vergelijking met 1 januari 2019.
• Het doel ‘verminder het aantal activiteiten van centrale meerlandenprogramma’s met 33%’ is gehaald. Op 1 januari 2022 was het aantal landenactiviteiten namelijk 38% lager dan op 1 januari 2019.
• Voor de doelen ‘beter’ en ‘flexibeler’ uit het plan dragen interne werkgroepen en communities of practice bij aan betere kennisuitwisseling tussen medewerkers. Bij ‘beter leren’ ligt de nadruk vooral op de voorwaarden om beter te kunnen leren en minder op het leren zelf (gedrag).
• We zien risico’s op toename van het aantal activiteiten en daarmee voor de toekomstbestendigheid van het doel ‘minder fragmentatie van activiteiten’. Bijvoorbeeld als de aandacht voor dit doel verslapt. Of als er extra OS-geld beschikbaar komt, nieuwe thema’s worden benoemd, of door onverwachte gebeurtenissen zoals de oorlog in Oekraïne. Het komt ook voor dat de minister meer OS-activiteiten moet ontplooien omdat de Tweede Kamer de minister voor BHOS vraagt om een bepaalde activiteit te steunen.

Financieel oordeel bij het Jaarverslag 2022 van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking