Resultaten verantwoordingsonderzoek 2021 Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid

Onze conclusies

Het Ministerie van Sociale Zaken (SZW) bepaalt via wetten en regels de hoogte en duur van uitkeringen, en de premies die ervoor worden betaald. Ook verstrekt het ministerie subsidies aan bedrijven die om bepaalde redenen te weinig inkomsten hebben. Gemeenten en andere organisaties controleren of zij recht hebben op zo’n uitkering of subsidie met persoonsgegevens en informatie over bedrijven. Het is belangrijk dat de minister van SZW weet welke gegevens precies nodig zijn en hoe deze gebruikt worden. Als burger moet je erop kunnen rekenen dat de overheid zorgvuldig omgaat met je gegevens en dat je krijgt waar je recht op hebt.

Door corona konden veel bedrijven en zelfstandig ondernemers in 2021 niet genoeg verdienen. Daarom konden ze subsidie of een uitkering aanvragen. Wij hebben onderzocht of de minister goed gecontroleerd heeft of de ondernemers en bedrijven wel recht hadden op dit geld. En of de overheid de regelingen goed kan uitvoeren. 

Goede uitvoering en controle van NOW-subsidies

NOW-subsidie is geld voor bedrijven die door corona moeite hadden om salarissen te betalen. In 2021 was er weinig kans op misbruik van de NOW-regeling. Hoe hoger de subsidie, hoe zwaarder de controle was. Dit werkte meestal goed, maar de controle door onafhankelijke accountants kan nog beter. Bedrijven die NOW-subsidie krijgen wisten snel waar zij wel en niet recht op hadden. UWV en het ministerie konden de regeling goed uitvoeren. 

UWV en RVO: deel gegevens met elkaar

UWV betaalt de NOW-subsidie aan bedrijven. De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) betaalt de TVL uit. Dat is een andere subsidie voor bedrijven. De minister kan ervoor zorgen dat UWV en RVO gegevens kunnen delen met elkaar. Dat werkt slimmer en maakt controle beter mogelijk. 

De minister weet of gemeenten misbruik van Tozo tegengaan 

Tozo is een uitkering voor zelfstandig ondernemers die door corona geen of weinig inkomen hebben. Zij krijgen de Tozo van gemeenten. Gemeenten moeten aan de minister melden hoe ze misbruik van de Tozo tegengaan. Daardoor weet de minister of de gemeenten dat goed doen.

Toezicht op het Inlichtingenbureau is goed genoeg

De gemeenten gebruiken persoonsgegevens om bijstandsuitkeringen en Tozo te controleren. Deze gegevens krijgen gemeenten via het Inlichtingenbureau (IB). De minister controleert goed genoeg of het IB zijn werk doet en zorgvuldig met de gegevens omgaat. Maar de minister heeft niet genoeg informatie over hoe de gemeenten die gegevens gebruiken en wat dat betekent voor mensen met een uitkering. Deze informatie kan zinvol zijn voor de voorgenomen verbetering van de Participatiewet door de minister voor Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen.

Financieel oordeel bij het Jaarverslag 2021 van het Ministerie van SZW

Onvolkomenheden bij het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid