Uitvoering is King, beleid is Queen
Weblog
Bijna twee jaar geleden kondigde de minister van Sociale Zaken in een brief aan de Tweede Kamer de ‘Staat van de Uitvoering’ aan. Een nieuw initiatief omdat volgens de minister ‘de dienstverlening van de overheid’ veel hoger op de agenda moest. Meer aandacht voor uitvoering. Dan kan je alleen maar toejuichen, zou ik zeggen. Vandaar dat ik gisteren aanwezig was in de Glazen Zaal in Den Haag waar de eerste ‘Staat van de Uitvoering’ werd aangeboden door de minister van Binnenlandse Zaken aan de voorzitter van de Tweede Kamer.
Uitvoering is King, beleid is Queen denken wij bij de Algemene Rekenkamer. Controle op hoe beleid uitpakt in de praktijk, is de kern van ons werk. Zo waarschuwden we vorig jaar dat als er een nieuw fiscaal beleid wordt gemaakt, eerst moet worden uitgezocht of dat goed zal werken. Zulke uitvoeringstoetsen zijn belangrijk bij wetsvoorstellen en moeten serieus worden genomen. Hoge risico’s zouden niet simpelweg ‘geaccepteerd’ moeten worden zoals dat in het ‘beleidsanskriet’ heet. Ook waarschuwen we min of meer permanent dat ministers zelf meer aandacht moeten besteden aan de evaluatie van hun eigen beleid. En de uitkomsten daarvan serieuzer moeten nemen.
Positief is dat initiatieven als de Staat van de Uitvoering een poging zijn om meer aandacht aan de uitvoering te besteden. Een dieperliggend fenomeen lijkt mij dat op de departementen beleid King is en uitvoering Queen. Beleid is iets voor academici die doorwrochte beleidsnota’s schrijven voor minister en Kamer. Uitvoering is iets voor praktisch opgeleide mensen die de vierkante cirkels uit de beleidsnota’s mogen proberen te tekenen. Wat vervolgens niet lukt. De beleidsacademici hebben daar weinig last van. Want in Nederland viert de scheiding van beleid en uitvoering hoogtij. Dus beleid wordt vaak geschreven op de departementen. Maar moet vervolgens worden uitgevoerd door zelfstandige bestuursorganen, agentschappen of andere semi-zelfstandige diensten. Ook in dit opzicht is de Staat van de Uitvoering een prijzenswaardig initiatief.
Als praktisch ingestelde academicus denk ik wel: het gaat niet alleen om onderzoeken wat de staat van de uitvoering is. Het komt er ook op aan om deze te veranderen. Toenmalig minister Koolmees schreef dat er sprake was van ‘incidenten waardoor de relatie van de burger met de overheid onder druk is komen te staan, zoals in het overheidshandelen bij de kinderopvangtoeslag.’ Maar was de kinderopvangtoeslagaffaire nu echt een ‘incident’. Of juist een exponent van een structureel fenomeen? Van onvoldoende aandacht voor de uitvoering en teveel aandacht voor de losgezongen beleidswereld?
Laat er nu al zo’n twintig jaar een speciale dag zijn, die bij uitstek gaat over de ‘Staat van de Uitvoering’. Die dag is niet op de derde woensdag van januari, maar op de derde woensdag van mei. Zij heet Verantwoordingsdag. Iets meer aandacht van het kabinet en Kamer voor de bevindingen van de Algemene Rekenkamer over de staat van de uitvoering zou daarbij niet misstaan.
Meer weblogberichten
Reactie toevoegen
U kunt hier een reactie plaatsen. Ongepaste reacties worden niet geplaatst. Uw reactie mag maximaal 2000 karakters tellen.
Reacties
Er zijn nu geen reacties gepubliceerd.