Lichten op groen voor ‘Groen’?
Weblog
Als we in de droge zomer van 2018 in de ochtend Rotterdam binnenrijden is de hemel bedrukt. Het zou toch niet gaan regenen? Op het kantoor van ‘Groen’ worden we hartelijk ontvangen. ‘Groen’ staat voor de douane binnen de organisatie van de Belastingdienst, waar de douane onderdeel van is. Het verwijst naar de kleur van het douane-uniform.Met een busje van ‘Groen’ rijden we door een vergeeld en verdord havenlandschap naar een van de plekken waar de invloed van de aanstaande ‘Brexit’ (het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de EU) waarschijnlijk grote gevolgen zal hebben.
De ferry’s die dagelijks op en neer varen tussen de Engelse en de Nederlandse kust krijgen vanaf eind maart 2019 - beoogde datum van afscheiding - te maken met douanecontrole waar dat nu nog niet het geval is. Bij veel ferry’s gaat het daarbij om zowel vracht- als passagiersvervoer. Bij deze ferryterminal legt de douane uit wat er hier zoal gaat veranderen. Ook bij deze ferry gaat het om zowel vracht- als passagiersvervoer. Het betekent bijvoorbeeld dat de douane een vrachtwagen met goederen bestemd voor het Verenigd Koninkrijk of een vrachtwagen met goederen afkomstig uit het Verenigd Koninkrijk, moet kunnen selecteren voor inspectie. Daarvoor is ruimte nodig die nu vaak nog niet beschikbaar is. Bij deze ferry zijn er al wel concrete plannen voor een andere inrichting na de Brexit, maar de verbouwing van de terminal moet nog beginnen met nog maar acht maanden voor de boeg. Buspassagiers zullen voortaan niet meer hun koffer in het vrachtruim van de bus kunnen laten. Zij zullen zelf met eigen koffer langs de douane moeten. Ook dat vergt ruimte en een andere inrichting van de terminal. Hoe dat hier op deze terminal straks precies gaat, is nog niet duidelijk.
De snelheid van het afhandelen van goederenstromen is essentieel voor bedrijven. Denk maar aan de beperkte houdbaarheid van producten.
Op de Maasvlakte bezoeken we daarna de grote en grotendeels geautomatiseerde containerterminals. Deze bedrijven zijn allemaal goed bekend met douaneformaliteiten. Heel veel containers komen nu al van buiten de EU, dus de werkwijze van douane is daar niet nieuw zoals bij de ferry’s. Toch neemt de totale goederenstroom die gecontroleerd moet worden, hier met tientallen procenten toe. Dat is fors. De toename van de taken vergt bij de douane dan ook een veel grotere inzet van mensen. Een kleine duizend beambten extra zijn er nodig. Een wervings- en opleidingscampagne is inmiddels opgestart. Die douane-uitbreiding gaat in tranches en zal waarschijnlijk eind maart 2019 nog niet voltooid zijn.
De snelheid van het afhandelen van goederenstromen is essentieel voor bedrijven. Denk maar aan de beperkte houdbaarheid van producten. Wat voor de douane geldt, geldt ook voor bedrijven: zij moeten zich bewust zijn van de impact van Brexit, zich goed voorbereiden en hun interne werkprocessen afstemmen op de nieuwe situatie. De douane overlegt met bedrijven en het ministerie van Economische Zaken geeft voorlichting en advies.
De Algemene Rekenkamer onderzoekt op dit moment welke gevolgen er voor Nederland zullen zijn van Brexit. We onderzoeken daarbij ook of Nederland daar op voorbereid is, en hoe het parlement daarover wordt geïnformeerd door de verantwoordelijke ministers. Behalve ons onderzoek naar de gevolgen van de Brexit voor de douane, verwachten we dat de Brexit impact zal hebben op de overheidsfinanciën: direct vanwege mogelijk hogere afdrachten aan de EU en indirect gelet op de gevolgen voor de Nederlandse handelsbelangen in vele sectoren. We onderzoeken daarom ook of het kabinet in beeld heeft hoe groot de gevolgen zullen zijn, onder verschillende Brexit-scenario’s, en wat er wordt gedaan om Nederland daarop voor te bereiden. Aan het einde van dit jaar hopen we de bevindingen van ons onderzoek aan het parlement te rapporteren en te publiceren.
Voor medewerkers van ‘Groen’ moeten de meest spannende maanden dan waarschijnlijk nog beginnen.
Lees meer over het lopende onderzoek naar de gevolgen voor Nederland van Brexit.
